Meditatie of mindfulness binnen ACT

Gepubliceerd op 11 augustus 2022 om 08:35

Zittend op een kussentje een staat bereiken waarin je van binnen zo leeg bent als een blanco A4'tje... Is dat wat je moet proberen te bereiken met mindfulness of meditatie? Nee, natuurlijk niet. Dat is zo onnatuurlijk, je hoeft niet eens je best te doen om dat te bereiken. Hieronder leg ik je uit waarom dat zo is.

Maar eerst: een belangrijke onderdeel van Acceptance & Commitment Therapie is mindfulness of meditatie. Binnen het ACT-model heet dat contact met het hier-en-nu. Ik gebruik die drie termen door elkaar, maar ik bedoel er hetzelfde mee: even alleen met jezelf zijn én niet aan vroeger of later denken, maar het huidige moment beleven.

In tegenstelling tot wat sommige mensen denken gaat het bij contact maken met het hier-en-nu niet om angstvallig alle gedachten uit je hoofd bannen, maar om 'te ervaren wat er nu is'. Dus wat hoor je nu? Wat ruik je nu? Wat merk je nu op in je lichaam? Wat voel je nu? Dat zijn zomaar wat aandachtspunten die je in het hier-en-nu brengen.  

Waarom gaat het niet om een leeg hoofd?

Je kunt jouw brein het beste vergelijken met een popcornmachine: als de stekker in het stopcontact zit, hij aan staat en als er maïskorrels in zitten, dan stopt hij niet met het maken van popcorn. Als er leven in jou zit en je haalt adem, dan stopt jouw brein ook niet met functioneren. Bij dat functioneren hoort gedachten produceren, of je dat nu leuk vindt of niet.

Een deel van jouw brein is erop gericht om jou te beschermen tegen gevaren. Dat doet dat deel van het brein al sinds het ontstaan van mensen heel efficiënt, want we lopen met nogal wat mensen op aarde rond. Dat deel van het brein gaat er eigenlijk nog steeds vanuit dat achter elke rots of boom een hongerige sabeltandtijger kan staan. Dus is hij vooral gericht op gevaar en produceert hij vooral waarschuwende, en dus negatieve, gedachten.

Als jij nu je best gaat doen om gedachten te stoppen, dan doe je iets heel onnatuurlijks. Als vanzelf poppen dan gedachten op als: ik kan niet mediteren, zie je wel ik ben waardeloos en ik vind hier niets aan. 

Wat doe je met oppoppende gedachten tijdens contact maken met het hier-en-nu?

Nu vraag je je misschien af wat je met al die gedachten moet doen tijdens meditatie? Als je met al die gedachten meegaat, dan beland je nooit in het hier-en-nu, want voor je het weet ben je je volgende vakantie aan het boeken. 

Als je mediteert, dan merk je jouw gedachten op zonder er iets mee te doen. Je laat ze gaan. Je kunt je bijvoorbeeld voorstellen dat elke gedachte een wolkje aan de lucht is. De wind blaast de wolkjes langzaam weg en dan komt er weer een nieuw wolkje langsdrijven. Je hoeft niets met die wolkjes. Als je dat vaak genoeg oefent, dan ga je de wolkjes een beetje minder opmerken. Heb nou niet de verwachting dat het een strak blauwe lucht wordt, want zoals ik hierboven heb uitgelegd, blijft jouw brein gedachten produceren.

Ademhaling

Hoe focus je je dan op het hier-en-nu als die wolkjes met gedachten voortdurend langsdrijven? Daar is een simpele truc voor: je ademhaling. Merk steeds op dat je inademt en uitademt. Als je daar telkens naar terugkeert als je afgeleid raakt, dan trek je jezelf steeds weer naar het hier-en-nu. Je kunt dit niet goed of fout doen, want uiteindelijk raakt iedereen op enig moment afgeleid door zijn wolkjes. Mindfulness is geen wedstrijdje, dus maak het er ook niet van!

Lekker zitten

Je kunt je voorstellen dat je, als je niet lekker zit, steeds afgeleid raakt door de gedachte aan een pijnlijke bilpartij. Daarom is een lekker kussentje ideaal. Hieronder deel ik mijn kussentje,  misschien heb je daar wat aan. Natuurlijk kun je ook op een gewone stoel gaan zitten, maar ga tijdens het mediteren niet op de bank liggen of in een luie fauteuil zitten, want dan val je misschien wel in slaap. Dan beland je in dromenland en dat is ver van het hier-en-nu :-)

Reactie plaatsen

Reacties

Er zijn geen reacties geplaatst.